Skip to content
    Quick Links
    Plan Demo

    CBAM - Veelgestelde vragen beantwoord (FAQ)

    Picture of Shubhra Dixit
    3
    min. read
    CBAM - Veelgestelde vragen beantwoord (FAQ)

    📌Dit artikel, geschreven door ESG-onderzoeker Shubhra Dixit, is een FAQ die de meest gestelde vragen beantwoordt over het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM). Het legt uit wat het is, welke producten onder de regeling vallen, de belangrijkste tijdlijnen, rapportageverplichtingen en hoe importeurs zich kunnen voorbereiden op naleving vanaf 2026.

    Wat is CBAM?

    CBAM is het systeem van de EU dat een koolstofprijs toepast op bepaalde ingevoerde goederen die gelijk is aan de prijs binnen de EU. Dit gebeurt om koolstoflekkage te voorkomen en de industriële decarbonisatie te ondersteunen. CBAM staat voor Carbon Border Adjustment Mechanism

    Lees meer: Overzicht van het CBAM op de website van de Europese Commissie

    Wat is carbon leakage?

    Carbon leakage treedt op wanneer industrieën hun productie verplaatsen naar landen met zwakkere klimaatbeleidsregels, waardoor de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen toeneemt. Het CBAM van de EU pakt dit risico aan door koolstofprijzen toe te passen op invoer, waardoor verplaatsing wordt voorkomen en eerlijke concurrentie wordt bevorderd.

    Welke producten vallen onder het CBAM?

    CBAM dekt momenteel cement, ijzer en staal, aluminium, meststoffen, elektriciteit en waterstof (plus enkele voorlopers en beperkte downstream-producten).

    Wat is de tijdlijn voor CBAM?

    2023–2025 – De overgangsfase

    De overgangsfase dient als een aanpassingsperiode voor bedrijven die door CBAM worden geraakt. Tijdens deze fase:

    • Importeurs moeten per kwartaal rapportages indienen waarin de ingebedde emissies van hun goederen worden gespecificeerd, zonder financiële sancties.
    • Er is een gecentraliseerd CBAM-register opgezet voor rapportagedoeleinden.
    • Methodologieën voor het berekenen van ingebedde emissies worden verder verfijnd om nauwkeurigheid en consistentie tussen sectoren te waarborgen.

    1 januari 2026 – Definitieve fase

    • De definitieve fase start met financiële verplichtingen.
      Importeurs moeten zich registreren als gemachtigd CBAM-aangever.

    31 maart 2026

    • Uiterste deadline voor het aanvragen van de status van gemachtigd aangever.

    1 februari 2027

    • Opening van het centrale EU-platform voor de handel in CBAM-certificaten.

    30 september 2027

    • Eerste jaarlijkse CBAM-aangifte en uiterste datum voor het inleveren van certificaten.
    • Verplichte aankoop van certificaten start (minimaal 50% van de emissies tot en met dat moment).

    Wat moet u als importeur doen tijdens de overgangsfase?

    U dient kwartaalrapporten in via het CBAM Transitional Registry, waarin u aangeeft hoeveel u in de EU hebt ingevoerd en wat de bijbehorende ingebedde emissies zijn.
    Er zijn nog geen certificaten of betalingen nodig in deze fase.

    Welke nieuwe CBAM-verplichtingen gelden vanaf 2026?

    Vanaf 1 januari 2026 moet u, als erkende CBAM-aangever, een jaarlijkse CBAM-aangifte indienen en CBAM-certificaten inleveren voor de gecontroleerde ingebedde emissies van uw ingevoerde goederen. Indien u in het buitenland al een koolstofprijs heeft betaald, mag u dat bedrag aftrekken.

    Wanneer moeten certificaten worden gekocht of ingeleverd voor invoer in 2026?

    Het systeem gaat live op 1 januari 2026. Een EU-voorstel dat momenteel wordt besproken, stelt voor dat de verkoop van certificaten voor invoer in 2026 opent in februari 2027, met inlevering uiterlijk op 31 augustus 2027. Plan uw budgetten en tijdlijnen dus tijdig, en houd de definitieve besluiten in de gaten.

    Moet u nu al “erkend” zijn?

    Nog niet. Tijdens de overgangsfase hoeft u alleen te rapporteren.
    Vanaf 2026 moet u echter een erkende CBAM-aangever (Authorised CBAM Declarant) zijn om CBAM-goederen te mogen importeren.

    Lees meer: Irish EPA uitleg

    Zijn sommige landen uitgesloten?

    CBAM is productgebonden, niet landgebonden. Wanneer in een derde land al een koolstofprijs effectief wordt betaald, kan er een aftrek worden toegepast in de CBAM-berekening. Koppelingen met het EU ETS kunnen invloed hebben op de behandeling, dus volg de officiële updates nauwlettend.

    Wat zijn de sancties bij onjuiste rapportage (overgangsfase)?

    Lidstaten kunnen boetes opleggen van €10 tot €50 per ton niet-gerapporteerde emissies tijdens de overgangsfase. In de definitieve fase gelden strengere straffen voor het niet inleveren van certificaten.

    Waar en hoe rapporteert u?

    Via het CBAM Transitional Registry (voor kwartaalrapporten in 2023–2025) en vanaf 2026 via het definitieve CBAM-systeem, dat momenteel wordt uitgerold in verschillende lidstaten.

    Wat kunt u nu doen om u voor te bereiden op CBAM?

    Bent u een importeur die is gevestigd in een EU-lidstaat en 50 ton of meer CBAM-goederen per jaar invoert? Dan moet u nu al de status van Erkende CBAM-aangever aanvragen om vanaf 1 januari 2026 CBAM-goederen te mogen blijven invoeren in de EU.

    Naast het aanvragen van deze status moet u zich ook registreren als rapporterende aangever (of een indirect douanevertegenwoordiger aanstellen) en uw kwartaalrapporten indienen via het Transitional Registry.

    Waar vindt u meer documentatie en ondersteuning?

    U kunt uw CBAM- en andere ESG-verplichtingen ook uitbesteden aan MasterSustainability.today – laat ons uw ESG-traject automatiseren!